خداوند به بندگان نیک خود مباهات میکند...

 ماه شعبان ماهى است که روزی‌مؤمنان براى ماه مبارک رمضان افزون میشود، و بهشت در این ماه زینت میشود. به دلیل آن‌که روزى‏ مؤمنان در این ماه برای ماه رمضان تقسیم ‏بندى میشود، نام این ماه را شعبان قرار داده‌اند. ماه شعبان ماهى است که به اعمال خوب انسان هفتاد برابر پاداش داده میشود، و کارهاى زشت انسان آمرزیده میشود، و مورد مؤاخذه واقع نمی‌گردد و عمل نیک پذیرفته می‌گردد. خدا به بندگان نیک خود مباهات می‌نماید، و از عرش عظمت و قدرت خود به روزه‌داران و عبادت‏ کنندگان نظر رحمت می‌افکند، و به سبب ایشان به حاملان عرش خود مباهات می‌نماید...»

آیا دشنام دادن به خدا و پیامبرش در دل، حرام است و عقاب دارد؟

اگر منظور، خطورات ذهنی باشد که معمولاً اختیارش در دست انسان نیست، کار حرامی صورت نگرفته است، اما اگر از روی عمد و اختیار در ذهن خود به دشنام بپردازد و تنها آن‌را بر زبان نیاورد، اشکال دارد و باید از آن پرهیز کرد. قرآن کریم در چندین آیه - مانند آیه 29 سوره محمد و آیه 11 سوره فتح – انسان‌ها را در مقابل آنچه عمداً در دل خود می‌گذرانند مسئول دانسته است.

در هر حال، برای دفع افکار و وسوسه شیطانی، مداومت بر ذکر «لا حول ولا قوة الا بالله العلی العظیم» مفید است.

ضمائم:

پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]

حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

اگر فقط خطورات غیر اختیاری ذهنی باشد اشکالی ندارد .

حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):

چنین افکاری که به صورت غیر ارادی به ذهن خطور می‌کند حرام نیست و نباید نسبت به چنین خطوراتی حساس شد.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

حدیث نفس غیر اختیاری حکمی ندارد و در این گونه موارد خوب است از ذکر لا حول و لا قوة الّا بالله استفاده شود.

حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):

اگر مقصود نوعی نجوای درونی است که فرد از روی عمد و اختیار با فراهم آوردن مقدمات ذهنی آن، این گونه مطالب را در ذهن خود عبور دهد، این کار در حقیقت فعل اختیاری او است و حرام است و استحقاق بازخواست در محضر خدای متعال را دارد. اما اگر خطورات کاملاً غیر اختیاری ذهن، مقصود است و همراه مبرز خارجی مانند کلام، اشاره و رفتار نباشد، گناهی رخ نداده است.

در هر حال، از نظر اخلاقی امری است که باید در پیشگیری از آن تلاش کرد و برای رشد معنوی نفس مضر است. ذکر «لا حول ولا قوة الا بالله العلی العظیم» برای دفع این خطورات غیر ارادی نافع است.

آیا خداوند به دعاهای قلبی ما توجه میکند واز آنها آگاه است؟

اگرچه خدای تعالی از تمام اسرار و باطن انسان و نیازهای مورد نظر او آگاهی دارد، اما با این وجود سفارش کرده تا او را بخوانند و وعده اجابتش را مقیّد به قید «إِذا دَعانِ» (وقتی او را بخوانند) کرده است. از طرفی دعا باید حقیقتاً دعا باشد و قلب دعاکننده با زبانش یکی باشد؛ چون دعاى حقیقى، آن دعایى است که قبل از زبان ظاهری، زبان قلب و فطرت که دروغ در کار آن نیست گویای آن باشد، و به همین دلیل خداوند، مطابق با آنچه سائل با حقیقت ضمیر خود از او می‌خواهد، به او می‌دهد.

در مورد بلند خواندن یا آهسته خواندن دعا باید گفت: گاهی به جهت دوری از ریا و یا این‌که دعا به صورت مخفیانه به اجابت نزدیک‌تر است،سفارش شده است که دعا به صورتی باشد که دیگران از آن اطلاع پیدا نکنند؛ چنان‌که در قرآن می‌خوانیم: «ادْعُوا رَبَّکُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْیَةً»؛ پروردگار خود را از روى تضرّع، و در پنهانى، بخوانید.

همچنین در حدیثی از پیامبر(ص) آمده است: «خَیْرُ الدُّعاءِ الْخَفِیّ‏»؛بهترین دعا، دعایى است که پنهانى باشد.

همچنین می‌دانیم که خداوند به دعای افرادی که قدرت تکلم ندارند نیز توجه کرده و خواسته‌های آنان را برآورده می‌کند.

از این‌رو، می‌توان گفت: این‌گونه نیست که خداوند به دعای ذهنی هیچ توجهی نداشته باشد و حتماً باید دعا را بر زبان جاری کرد، اما از آن‌جا که مطرح کردن دعا بر زبان در بیشتر موارد - بویژه زمانی که فرد تنها است - نشانگر تواضع او نسبت به خدای تعالی است؛ و به همین دلیل، امید اجابت بیشتری در آن وجود دارد. سفارش شده است که علاوه بر توجه قلبی، خواسته‌های خود را بر زبان نیز بیاوریم؛ لذا امام علی(علیه السلام) در دعای کمیل عشق قلبی و بر زبان آوردن عشق را مکمل هم می‌داند و می‌فرماید:‌

«وَ اجعَل لِسانی بِذِکرِکَ لَهِجا، و قَلبی بِحُبِّکَ مُتَیَّما»؛

خدایا! زبانم را پیوسته به یاد خودت، گویا کن و دلم را اسیر محبّتت گردان.