همان کس که گناه را می بیند خودش داوری میکند.
حکمت 324 نهج البلاغه
امام علی علیه السلام فرمودند :اِتَّقُوا مَعَاصِیَ اللّهِ فِی الْخَلَوَاتِ، فَإِنَّ الشَّاهِدَ هُوَ الْحَاکِمُ.
از عصیان خداوند در خلوتگاهها بپرهیزید، چراکه شاهد، همان حاکم و دادرس است.
امام علیه السلام در این گفتار حکیمانه به نکته ای اشاره می کند که بسیاری عملاً از آن غافلند یا خود را به تغافل می زنند. می فرماید: «از عصیان خداوند در خلوتگاه ها بپرهیزید، چراکه شاهد، همان حاکم و دادرس است»؛ بسیاری از مردم به خصوص آنهایی که به پاکی و تقوا مشهورند یا موقعیت اجتماعی خاصی دارند از انجام معاصی آشکار پرهیز می کنند؛ ولی در خلوتگاه از آن ابا ندارند.
امام علیه السلام به اینگونه افراد هشدار می دهد که از عصیان خدا در خلوتگاه نیز به شدت بپرهیزید، زیرا در آنجا نیز خدا شاهد و ناظر آنهاست؛ همان خدایی که افزون بر شاهد و ناظر بودن، حاکم و قاضی نسبت به اعمال آنها نیز هست. در محاکم معمولی، شاهد و حاکم و مجری حکم، سه فرد متفاوتند؛ ممکن است حاکم در شهادت شهود تردید کند یا به دلیل شک در وثاقت آنها، یا احتمال اشتباه درباره آنها به سبب قرائنی که موجب شک و تردید می شود، شهادتشان را نپذیرد؛ ولی آنجا که شاهد و حاکم یکی است اینگونه احتمالات راه ندارد. قرآن مجید نیز در آیات فراوانی روی این مسئله تأکید کرده است.
لقمان حکیم نیز به فرزندش هشدار می دهد و میگوید: « پسرم! اگر به اندازه سنگینی دانه خردلی (کار نیک یا بد) باشد، و در دلِ سنگی یا در (گوشه ای از) آسمانها و زمین قرار گیرد، خدا آن را (در قیامت برای حساب) می آورد؛ خداوند دقیق و آگاه است!». این تعلیم قرآنی و الهی چنان مسلمانان را تربیت می کند که خلوت و جلوتی برای خود قائل نباشند و همه جا را یکسان بدانند و به این ترتیب از معاصی پنهانی که گاه بسیار خطرناکتر از معاصی آشکار است، بپرهیزند.
